Adolph Friedrich Schmidt (* 1715)

Adolph Friedrich Schmidt   (1715-1767)

A. 1715 d 14 Jul. ein Kind getauft Adolph Friederich Pp. Herr Jacob Schmid Köningl. Preussische Accise Inspector zu Goch Frau Charlotta Dorothea Katschen Ss; Die Frau Steuer Rähtin Schmettags Herr Steuer Raht Küster Herr Accise Inspector Reinermann.

Wat verder bekend is over Adolph Friedrich:

• Omstreeks 1731 moet hij al op 16- of 17-jarige leeftijd in dienst gekomen zijn bij de Kriegs- und Domainen Kammer te Kleef. Zijn vader is daar ook werkzaam als belastinginspecteur. (zie 1764).
• Eind 1742, begin 1743 maakt Adolph Friedrich (27 jaar oud) als calculator van de Kriegs- und Domänenkammer een rapportage over het verloop van de verschillende beroepen in de Kleefse steden (waaronder Huissen) over de jaren 1741/42. Deze rapportages bestaan uit tabellen die jaarlijks worden opgesteld, om sturing te krijgen op de te innen rijksbelasting.
• Op 3 juni 1743 trouwt hij (27 jaar oud) met Albertina Henrietta Bartz, waarmee hij tenminste 5 kinderen krijgt. meer over dit huwelijk en de kinderen …
• Op 3 juni 1743 wordt hij (in het trouwboek) voor de eerste keer met de titel (en functie) Rekenmeester aangeduid.
• Op 25 augustus 1756 overlijdt zijn vrouw Albertina Henrietta Bartz (hij 41 jaar oud).
• In maart 1757 moet hij (41 jaar oud), tijdens de 7-jarige oorlog (1756-1763), samen met andere ambtenaren van de Kriegs- und Domänen Kammer vluchten voor een vijandelijke franse inval in Kleef. Het verslag van de Kammer aan het General Directorium in Berlijn zegt daarover:
  

  ….. Von den Subaltern-Beambten sind der Kammersecretär Bernuth, der Rechenmeister v. Beinom und ein Kanzlist dem Präsidenten v. Bessel nach Doesburg gefolgt, der Rechenmeister Schmid aber hat kurz vor dem Ausmarsch der Weselschen Garnison mit dem „dabei befindlichen“ Kammerdirector Meyen und den Kr.– u. Dom.–Räthen Michaelis und Kessel mitgehen müssen. …..

• Op 19 januari 1761 trouwt hij (45 jaar oud) opnieuw, nu met Anna Charlotta Bartz. Zij is een halfzuster van zijn eerste vrouw, Albertina Henrietta. Samen met Anna krijgt hij nog eens 3, waarschijnlijk 4, kinderen. meer over dit huwelijk en de kinderen …
• Op 1 februari 1763 wordt een zoon van Achatius Adolph Hoffmeister en Lowise Charlotte Rueckerin geboren, die direct daarna overlijdt. Dit kind, Johann Friedrich, wordt op 3 februari begraven in het graf van “Rechenmeister Schmidt”. Het gaat hier hoogstwaarschijnlijk om een (tijdelijke?) gunst aan een collega , de Kriegs- und Domänen Rath Hoffmeister (die waarschijnlijk ook in 1763 overleed).
• Op 15 november 1763 is de heer Geelhaar (Finantzrath te Berlijn) als getuige bij de doop van zijn zoon Ludwich aanwezig. Hier wordt hij voor de laatste keer aangeduid als Rekenmeester.
• Begin 1764 wordt hij (48 jaar oud) bevorderd tot Kriegsrath en bovendien benoemd tot lid van een speciale commissie, de Cleve-Markisches Landes-Creditcommission. Op 12 december 1763 is gerapporteerd op welke wijze de “Geheim Finantzrath” van Hagen daarover aan de Koning heeft bericht:
  

  Het onderzoek van de achterstallige rekeningen van 1756 tot 1763, op grond waarvan vele ontbrekende door de Landes-Creditkas in contanten omgezet kunnen worden, en de bewaking van de kasstromen maken het noodzakelijk dat een uiterst bekwaam persoon de boekhouding en het kasbeheer bij de Landes-Creditcommisssie overneemt. Hij stelt daarom voor, dat de “sinds 32 jaar in trouwe dienst zijnde Rekenmeester Schmidt”, die hij van zijn diensttijd bij de Kleefse Kamer kent, onder toekenning van de titel Kriegsrath met algemene stem bij de Landes-Creditcommission aangesteld wordt.

  Hij gaat hiervoor een salaris van 200 Reichsdaalders ontvangen. De commissie heeft zitting op vaste tijden in een daarvoor gereserveerde kamer in de Zwanenburcht.

• In 1764 worden de belastingen door de Kredietcommissie verhoogd, maar dat brengt niet genoeg geld in de “landeskredietkasse”. Daarom wordt op 26 november van dat jaar een loterij uitgeschreven. Deelname is niet vrijblijvend. Elk huishouden, elke instelling, zelfs kloosters worden gedwongen om een bepaald aantal loten af te nemen. De belastingontvangers geven de loten uit.
• In de “Verzeichnis der obere Beamten von Kriegs und Domänen Kammer 1744-1794” wordt alvast een voorschot genomen op zijn overlijden. Daarin wordt over 1765 gemeld dat:
  

  Herr Kammer President von Werdere, Herr Kammer Director Lilienthal, Herr Krieges und Domainen Rath Schmidt, sind mit Tode abgegangen.

  Blijkbaar werd toen al, door de aard van zijn ziekte, aangenomen dat hij “ten dode opgeschreven was”.

• Op 2 maart 1767 overlijdt Adolph (51 jaar oud) op tragische wijze, na een lang ziekbed (waarschijnlijk dus al vanaf 1765) geheel vermagerd en met hoge koorts aan tuberculose. In het evangelisch Luthers kerkenboek staat daarover:
  

  Dhl Adolph Friedrich Schmidt koningl. Kr: ünd Domainen Rath ist am 2tm Mart 67 an eine langwierigen hectisch auszehrung gestorben in dem 53tm Jahr seiner Altes ünd der 7tm ej: beij Nacht auf unseren kirchhoff begraben in seinen eigenthum liche 3fache grabgrötte. ns. ist dem pupillen-Collegio angezeiget. an der Cachexia cum febri lenta hectica.

  Wellicht betekent de voorlaatste zin, dat hij “zijn lichaam aan de wetenschap heeft gegeven”.

• Op 13 mei 1781 wordt hij als Kriegsrath vermeld bij de toelating van zijn zoon Ludwig Adolph op de Universiteit van Duisburg.

Adolph Friedrich Schmidt oo Albertina Henrietta Bartz   (1743)

Op den 3 Junij zijn na Vertoning van Wettige attestatien, so van Dg. Wintgens V.D.M. te Rees, als ook van Dg. Bartels, Evangelis-Lutherse Predikant te Cleve in den H. Huwelijken staat alhier door mij ingesegent ende bevestigt de Heer Adolph Frederik Schmidt Koningl Rekenmeester bij de Hoogloffel Clev. Markise krijgs- en Domeijnen kamer, en Juffer Albertina Henrietta Bartz geboortig alhier van Huissen.

Duidelijk is nu dat:

• Adolph ten tijde van het huwelijk rekenmeester is bij de Köningliche Preussische Clevisch-Meursische Kriegs- und Domainen Kammer. Aangenomen mag worden dat inmiddels ook vader Jacob Schmid als “accise-inspector” bij deze kammer in dienst is. meer over de Kammer …
• Adolph ten tijde van het huwelijk waarschijnlijk woonachtig is in Rees (achter Kleef, aan de Rijn gelegen).
• Albertina niet eerder in het huwelijk is getreden. Getuige dat ze wordt aangeduid met “Juffer”.
• V.D.M. de afkorting is voor het latijnse “Verbi Divini Minister”. Wat staat voor “bedienaar van het goddelijke woord”. Een eretitel voor Predikant.
• De kerk waar het echtpaar in Huissen ingezegend werd opende haar deuren in 1660, maar bestaat nu niet meer. In 1870 werd zij vervangen door een nieuwe kerk, die op haar beurt ernstig beschadigd raakte tijdens de WOII. De huidige Nederlands Hervormde kerk (hiernaast afgebeeld) staat nog wel steeds op dezelfde plek op het raadhuisplein.

Openstaande vragen zijn:

• Woont Adolph dan nog bij zijn ouders in en wonen die dan dus ook in Rees?

Zij krijgen (voor zover nu bekend) vijf kinderen, waarvan er maar twee, Maria Johanna en Wilhelmina Petronella Louisa, de volwassen leeftijd bereiken:

• Dorothea Gerhardina Schmidt – doop 10 april 1744 te Kleef meer over Dorothea …
• Jacob Wilhelm Schmidt – doop 12 mei 1746 te Kleef meer over Jacob …
• Maria Johanna Schmidt – doop 16 augustus 1750 te Kleef meer over Maria …
• Wilhelmina Petronella Louisa Schmidt – doop 24 december 1752 te Kleef
• Ida Aletta Schmidt – doop 31 oktober 1754 te Kleef meer over Ida …

Op 25 augustus 1756 overlijdt Albertina Henrietta op de leeftijd van 40 jaar (zie afbeelding). Drie dagen later (op 28 aug) wordt zij naast haar dochtertje (Ida?) begraven.

Dorothea Gerhardina Schmidt   (1744 – 1761)

halfzuster van mijn oudgrootvader, 6e generatie

• Dorothea Gerhardina is de eerstgeborene van Adolph Friedrich Schmidt en Albertina Henrietta Bartz. Zij wordt gedoopt op 10 april 1744 te Kleef. In het doopboek staat
  

  Den 10 appril der herr Rechenmeister Adolph Friederich Schmidt und Alberthina Henrietta Bartz das Kind Dorothea Gerhardina.

• Zij overlijdt op 16 jarige leeftijd op 13 december 1761 te Kleef en wordt aldaar op 18 december begraven.

Jacob Wilhelm Schmidt   (1746 – 1750)

halfbroer van mijn oudgrootvader, 6e generatie

• Jacob Wilhelm Schmidt is het tweede kind van Adolph Friedrich Schmidt en Albertina Henrietta Bartz. Hij wordt gedoopt op 12 mei 1746 te Kleef.
• Al op de leeftijd van 3 jaar overlijdt hij te Kleef op 31 (?) februari 1750. In het doodboek staat een nog nader te ontleden toevoeging: “begraven unter die scalpi.trij”, of zoiets. Iemand een idee wat dit kan zijn?

Maria Johanna Schmidt   (1750 – ?)

halfzuster van mijn oudgrootvader, 6e generatie

• Maria Johanna Schmidt is het derde kind van Adolph Friedrich Schmidt en Albertina Henrietta Bartz. Zij wordt op 16 augustus 1750 te Kleef gedoopt.

  Den 16ten Augustus Adolfh Friederich Schmidt Koningl Rechenmeister und Albertina Henrietta Bartz das Kind Maria Johanna.

• Zij trouwt op 21 november 1782 te Uedem met Johan Coenraad Kraushaar. lees meer over dit huwelijk …

Ida Aletta Schmidt   (1754 – 1756)

halfzuster van mijn oudgrootvader, 6e generatie

• Ida Aletta Schmidt is het vijfde kind van Adolph Friedrich Schmidt en Albertina Henrietta Bartz. Zij wordt op 31 oktober 1754 te Kleef gedoopt, waarbij nogal wat getuigen aanwezig waren.
  

  1754 31 Ocobr Adolph Friderich Schmid Köningl Rechenmeister und Albertinna Henrietta Bartz das Kind Ida Aletta die gewitte Herr Oberstauer Cassierer Adolph Sanderus Frau Ida Martinna de Melville ehefrau dhe predigere Bartz zu Ommeren beij Thiel, deren stelle von Jgfr Anna Charlotta Bartz vertretten werden, und frau Aletta Schmid gebr. Rappard meine (?) Stiefmutter

• Vooralsnog neem ik aan dat zij in augustus 1756 overlijdt. Op 8 augustus wordt “een dochtertje” van Adolph Friedrich in een dubbel graf te Kleef begraven.
• Dit zou echter ook een 6e kindje geweest kunnen zijn. Albertina Henrietta overlijdt namelijk ook kort daarop. Misschien als gevolg van complicaties bij de bevalling.

Adolph Friedrich Schmidt oo Anna Charlotta Bartz   (1761)

mijn oudovergrootouders, 7e generatie

doop Anna, Huissen 1731

trouwen Adolph en Anna, Kleef 1761

overlijden dochtertje, 1763

1761. 4 Januarii 1.2.3 herr Adolph Friedrich Schmid wittwer und Jungfrau Anna Charlotta Bartz J.J. bijde alhier wohnhaft den 19. Jan mit Dimis nach der Lutrischen gemeinn

Duidelijk is nu dat:

• hun eerste kind al na 6,5 maand geboren wordt. Dus een duidelijk geval van “een moetje”!
• Adolph Friedrich weduwe is en Anna nog niet eerder getrouwd (Jungfrau en J.J.)
• Beide echtelieden op dat moment in Kleef wonen. Omdat Adolph nog in maart 1757 voor de invallende franse troepen (7-jarige oorlog) uit Kleef heeft moeten vluchten, kan op basis hiervan nu dus worden aangenomen dat zij niet vanaf dan tot aan het eind van de franse annexatie in 1762 op de vlucht zijn geweest.

Zij krijgen (voor zover nu bekend) drie zoons en een dochtertje:

• Adolph Friedrich – geboren 30 juli 1761 te Kleef meer over Adolph …
• Ludwich Adolph – geboren 11 november 1763 te Kleef meer over Ludwich …
• Philip Wilhelm – geboren 22 december 1765 te Kleef meer over Philip …
• en een dochtertje – overleden op 6 oktober 1763 te Kleef. Een naam wordt niet vermeld. Normaliter zou dat kunnen betekenen dat ze bij de geboorte overleden is. Maar omdat een maand later Ludwich Adolph geboren wordt, is dat niet aannemlijk. Daarom is vooralsnog onduidelijk wanneer zij werd geboren en hoe zij werd genoemd.

Adolph Friedrich Schmidt   (1761 – 1762)

broer van mijn oudgrootvader, 6e generatie

• Adolph Friedrich is het eerste kind van Adolph Friedrich Schmidt en Anna Charlotta Bartz.
• Hij wordt geboren op 30 juli 1761 en 3 dagen later in Kleef gedoopt.
• In het doopboek staat:
  

  1761 2 Aug Nom: Adolph Friedrich nat. 30 juli Par: Adolph Friedrich Schmidt Köningl. Rechenmeister und Anna Charlotte Bartz Ehel. Test: ipse pater’/span>

• Op 1 juni 1762, nog niet eens 1 jaar oud, overlijdt Adolph te Kleef. Drie dagen later wordt hij aldaar begraven. Onder de vermelding in het overlijdensboek staat een doorgestreepte regel, die vooralsnog niet ontcijferd is.

Ludwich Adolph Schmidt   (1763 – ?)

broer van mijn oudgrootvader, 6e generatie

• Ludwich Adolph is het tweede kind van Adolph Friedrich Schmidt en Anna Charlotta Bartz.
• Ludwich Adolph wordt op 11 november 1763 geboren en 4 dagen later in Kleef gedoopt.
• In het doopboek staat:
  

  1763 15 Nov. Nom: Ludwig Adolph nat: 11 dito Par: Adolph Fredr. Schmidt Koningl. Rechenmeister und fr. Anna Charlotte Bartz Ehel. Test: ipse pater ……. finantz rath ins Berlin Bernh. Ludwig Geelhaar

• Op 13 mei 1781 wordt Ludwig Adolph toegelaten op de Universiteit van Duisburg als theologiestudent.
• In het register van de Universiteit wordt zijn vader vermeld als “Adolph Fridrich Schmidt, Kriegsrath, Clivia”.
• In 1789 is Ludwig waarschijnlijk predikant in het dorpje Baerl (nu deel van Duisburg) zie … .
• In 1797 waarschijnlijk predikant in Treüstadt, Maagdenburg.
• Onbekend is waar en wanneer Ludwich is overleden.

Philip Wilhelm Schmidt   (1765 – 1792)

mijn oudgrootvader, 6e generatie

• Philip Wilhelm is het derde kind van Adolph Friedrich Schmidt en Anna Charlotta Bartz.
• Philip wordt op 22 december 1765 geboren en 5 dagen later in Kleef gedoopt.
• In het doopboek staat:
  

  1765 de 27 dec: Nom: Philipp Wilhelm nat: de 22t dito Par: Hl. KriegsR. Adolph Friedrich Schmidt u frau Anna Charlotte Bartz Ehel. Test: ipse pater

• Zijn vader, Adolph Friedrich, wordt hier niet meer als rekenmeester aangeduid, maar als kriegsrath.
• Als hij nauwelijks een jaar oud is overlijdt zijn vader aan tuberculose (2 maart 1767).
• Philip vertrekt naar Nederland en trouwt daar, in Alkmaar, op 26 april 1789 met Alida Spijker. Hij is dan 23 jaar oud, zij 26. meer over dit huwelijk …

Maria Johanna Schmidt x Johan Coenraad Kraushaar   (1782)

halfzuster van mijn oudgrootvader, 6e generatie

• Maria ontmoet ene Johan Coenraad Kraushaar uit IJssum. Johan is een zoon van Johan Georg Kraushaar, predikant van de gereformeerde gemeente aldaar. Hij is geboren op 21 januari 1756 in Kettwig (Duitsland).
• Johan Coenraad heeft theologie gestudeerd aan de Universiteit van Duisburg. Hij wordt op 17-jarige leeftijd (1 oktober 1773) als theologiestudent toegelaten. Tekst bij de inschrijving:
  

  Anno 1773 sub rectoratu secundo Philippi Jacobi Ammendorff, S.S.Theol. doctoris et professoris publici ordinarii, sequentes candidati et studiosi sua nomina huic albo inscripserunt. 3. Eodem. Johannes Conrad Kraushaar, stud. theologiae, Catovicensis / Pater est vir rev. d. Johannes Georgius Kraushaar, V.D.M. apud Kattovicenses / Habitat Kattovici.

• Op 1 november 1782 gaan zij in Varsseveld in ondertrouw.
• Haar vader, Adolph Friedrich Schmidt, is ten tijde daarvan niet meer in leven. Is hij echter (volgens de akte van ondertrouw) niet lang daarvóór nog in Zinderen (Sinderen) bij Varsseveld geweest?
• Op 21 november 1782 trouwen Maria (32 jaar) en Johan (26 jaar) in Uedem, dat oostelijk van Goch is gelegen.

Voor zover nu bekend krijgen zij twee zoons:
• Johan Georg Friedrich – geboren 5 oktober 1783 te Issum, Duitsland.
• Johan Georg – geboren 1 juni 1785 te Issum, Duitsland